UYUŞTURUCU MADDELERİN TANIMI VE SINIFLANDIRILMASI…
Elveda TANIK
etanik@egm.gov.tr
Belirli miktarda alındığında, kişinin sinir sistemine etki ederek, akli, fiziki ve psikolojik dengesini bozan, kişi ve toplum içerisinde ekonomik ve sosyal çöküntü meydana getiren, alışkanlık ve bağımlılık yapan, kullanılmasını, bulundurulmasını, üretilmesini ve satışının kanunlarla yasaklandığı narkotik ve psikotrop sözcükleriyle de tanımlanan maddelere Uyuşturucu madde denir. Uyuşturucu madde kavramı genel anlamda, uyuşturma niteliğine sahip maddeleri ifade eder. Yani uyuşturan, duymaz hale getiren demektir. Bazen de keyif veren, kışkırtan, yatıştıran, uyanıklık sağlayan maddeler içinde kullanılmaktadır.
Kişiyi hayattan kopartarak kendisine bağımlı yapan, kişi ve toplum üzerinde (TERÖR, ÇEŞİTLİ HASTALIKLAR, SUÇ ARTIŞI ve EKONOMİ) üzerinde etkileri olan bu maddelerin neler olduğu, nelerden, niçin ve nasıl yapıldığı hakkında bir bilgimiz var mı? Veya merak ediyor muyuz? Gelin, hep birlikte bu maddelerin neler olduğunu görelim.
Bu maddelerin sınıflandırılması;
1- AFYON; haşhaş kozasının çizilmek suretiyle akan süt beyaz özsuyundan elde edilmektedir. Hava ile temasında ise kıvamı koyulaşır ve kahverengi bir renk alır. Haşhaş; her sene tohumdan yetişen, beyaz, pembe, kırmızı ve mor renkte çiçek açan dallı budaklı bir bitkidir. Olgunlaşan haşhaş bitkisinde, fındık ve küçük portakal büyüklüğünde bir koza oluşur. Bu kozanın kendisi bir uyuşturucu olmayıp, afyon ve türevlerinin elde edildiği bir kaynaktır.
Afyonun türevleri ise; Morfin, Kodein, Eroindir.
MORFİN; Afyonun kimyasal yollardan ayrılmasından elde edilir. Toz veya tablet halinde bulunabilir. Ayrıca morfinin maddesi tıpta geniş bir kullanım alanına sahiptir. Beyaz renkli, kokusuz ve çok acı bir tadı olup, suda erir.
KODEİN; kodeinde haşhaş kozası ve afyonda mevcuttur. Morfinden kimyasal süreçlerle elde edilen kodein tıp alanında kullanılır. Bu madde afyonda 0,5 oranında bulunur.
EROİN; baz morfinin asetik anhidrit maddesiyle çeşitli kimyasal işlem ve süreçlerden geçmesi sonucu edilen bir uyuşturucudur. Beyazdan açık kahverengiye kadar değişik renklerde bulunabilen, kokusuz, acı, kristal, toz bir maddedir. Kapsül ve tablet hali nede getirilebilir. Merkezi sinir sistemi üzerinde yatıştırıcı bir etkiye sahiptir. Eroin kullanıldığında vücudumuz tarafından morfine dönüştürülür.
2- KOKAİN; Güney Amerika kıtasının kuzey ve kuzey batı boyunca uzanan And dağlarındaki ılık iklim koşullarında yetişen ve Erythroxylou Coca olarak adlandırılan bitkinin yapraklarından elde edilen bir alkaloiddir. Bolivya ve Peru’da değişik oranlarda kokain içeren fiziki görünümleri birbirinden farklı iki tür koka yaprağı mevcuttur. Ekildikten 4 yıl sonra bitkinin yaprak hasadı yapılabilir.
Kokainin türevi ; crack dır.
CRACK; kokainin tehlikeli bir türevidir. Kokainin çeşitli kimyasal işlemlerle saflaştırılması neticesinde elde edilir. Beyaz ve krem renginde olup, kokainden daha etkili bir uyuşturucudur.
3- KENEVİR; dünyanın hemen hemen tüm coğrafi yapısı kesimlerinde yetişebilen bir bitkidir. Bitkinin özsuyunda bulunan uyuşturucu aktif maddesi Tetraa Hydru Cauuabiuol’ü, haşhaş bitkisinde olduğu gibi kolayca elde etmek mümkün değildir. Bitkinin çeşitli yollarla işlenmesi sonucunda içindeki özsuyunu muhafaza etmesi sağlanarak kullanımı mümkün olmaktadır. Birde bitkinin gövde ve yaprak bölümlerinde bulunan aktif maddenin değişik oranlarda olması nedeniyle maddenin çeşitleri de artmaktadır.
Kenevirin türevi; esrardır.
ESRAR; kenevir bitkisinin yapraklarının üzerindeki reçinenin çıkarılması ile “REÇİNE ESRAR” kurutularak elekten geçirilmesiyle “TOZ ESRAR” çeşitli şekillerde preslenmesiyle “PRES veya TAKOZ ESRAR” aktif maddenin fazlaca bulunduğu üst yapraklardan elde edilen esrara “GONCA ESRAR” esrarın alkol kloroform, hexane veya petrol eteri ile damıtılmasıyla “LİKİT ESRAR ” ismi verilen esrar çeşitleri elde edilir. Çok eski tarihlerden bu yana yaygın olarak kullanılan bir uyuşturucudur.
4- SENTETİK UYUŞTURUCULAR; doğal uyuşturucuların karşılığı olarak, kimyasal yollarla üretilmiş olan suni uyuşturuculardır. Kullanıldığında insanların sinir sisteminde yapmış oldukları etkilere göre; depresantlar, stimulantlar, halüsinojenler gibi sınıflandırmaya tabi tutulmuşlardır.
DEPRASANTLAR; barbituratlar, trankilizanlar ve sedatifler olarak tasnif edilmektedir.
CAPTOGAN; etkin maddesi fenetyllin olarak üretilen ve satılan captagonun, üretiminin yasaklanması neticesi yasa dışı yollardan gizli laboratuarlarda üretilmeye başlanması ile etkin maddesi ve içerisinde ne olduğu tam olarak bilinmeyen, ancak hapların üzerinde ki captagon logolarından dolayı satışı yapılan, farklı özelliğe sahip haplarda tespit edilmiştir.
EXTACY; ilk olarak Çeçe sineği gibi böcekler soktuğunda insanları uyku halinden kurtarmak için 1912 yılında üretildiği bilinen extacy’nin uyuşturucu olduğu ilk kez 1985 yılında Hollanda da rapor edilmiştir. Merkezi sinir sistemini uyaran amfetamin türevi, halüsinasyonlara da sebep olabilen sentedik uyuşturucu, tablet, kapsül, toz veya sıvı şeklindedir.
METHAMFETAMİN; amfetaminin çok aşırı bağımlılık yapan ve oldukça yüksek zehirleyici özelliği bulunan şeklidir. Etkisi ne kadar kullanıldığına bağlı olarak 2-24 saat arasındadır. Kısaca METH olarak bilindiği gibi, şeffaf kaya gibi görünmesi nedeniyle ICE (buz) olarakda bilinir. Bağımlılık yapar. Kullanıcıları takıntılı şekilde ciltlerini kaşıyarak, hayali böceklerden kurtulmaya çalışırlar.
LSD; renkli tabletler ve emici kâğıt şeklinde, su gibi renksiz sıvı ve ince jelatin kareleri şeklinde satılır. Ağızdan alınmanın yanı sıra, emici, parlak vs kâğıttan, çocukların çok hoşuna gidebilecek renkli çıkartmalardan, puldan vs yalanarak kullanıldığı bilinmektedir.
GHB ( GAMMA HYDROXYBUTYRATE); önceleri vücut çalışması yapanlarda kas büyümesini uyarmak için kullanılırken, son yıllarda eğlence partilerinde suiistimal edilmeye başlanmıştır. Elektrik panellerini temizlemeye yarayan bir kimyevinden sentez edilmiş olup, sıvı ve toz halindedir. Genellikle excaty ile birlikte kullanıldığı bilinmektedir. Kokusu ve tadı yoktur. Bu nedenle, her hangi bir şey içine kolayca karıştırılır.
KETAMİN; Hayvanların ameliyatlarında anestezide kullanılan “Özel K” denen maddedir. Özel K denen bu uyuşturucu, ketaminin ocak üstünde sıvıdan toza dönüştürülmesi ile elde edilmektedir. Çok güçlü halüsinasyona yol açar. Etkisi yarım ile iki saat arasındadır.
PCP (Phencyclidine); beyaz kristal toz şeklinde olup, kanun dışı uyuşturucu dünyasında tabletler, kapsüller ve renkli tozlar şeklinde görülür. PCP kullanan birçok insan bilmeden kullanıyor olabilir. Çünkü PCP katkı maddesi olarak kullanılmaktadır. LSD ve METAMFETAMİNLERE ilave edildiği bilinmektedir. PCP 1959 yılında damar içine yapılan anestezi ilacı olarak geliştirilmiş kuvvetli bir uyutucu olarak veterinerler tarafından kullanılmıştır.
Evet, bu maddelerin küçümsenemeyecek kadar büyük bir kısmının tıpta geniş kullanım alanına sahip olduğunu da görmekteyiz. Sadece sınıflandırmasını yaparak tanıtmaya çalıştığım, belirli dozda alınması durumunda kişinin sinir sistemi üzerinde etki ederek bağımlılık yapan bu maddelerin, kişi ve toplum üzerindeki etkileri, bağımlılığın sonuçları, uyuşturucu ile mücadelenin yolu ve tedavi merkezleri ile ilgili konuları da daha sonra ki yazı dizimde sizlerle paylaşacağım… 23.06.2010
Elveda TANIK
…
Elveda TANIK
etanik@egm.gov.tr
Belirli miktarda alındığında, kişinin sinir sistemine etki ederek, akli, fiziki ve psikolojik dengesini bozan, kişi ve toplum içerisinde ekonomik ve sosyal çöküntü meydana getiren, alışkanlık ve bağımlılık yapan, kullanılmasını, bulundurulmasını, üretilmesini ve satışının kanunlarla yasaklandığı narkotik ve psikotrop sözcükleriyle de tanımlanan maddelere Uyuşturucu madde denir. Uyuşturucu madde kavramı genel anlamda, uyuşturma niteliğine sahip maddeleri ifade eder. Yani uyuşturan, duymaz hale getiren demektir. Bazen de keyif veren, kışkırtan, yatıştıran, uyanıklık sağlayan maddeler içinde kullanılmaktadır.
Kişiyi hayattan kopartarak kendisine bağımlı yapan, kişi ve toplum üzerinde (TERÖR, ÇEŞİTLİ HASTALIKLAR, SUÇ ARTIŞI ve EKONOMİ) üzerinde etkileri olan bu maddelerin neler olduğu, nelerden, niçin ve nasıl yapıldığı hakkında bir bilgimiz var mı? Veya merak ediyor muyuz? Gelin, hep birlikte bu maddelerin neler olduğunu görelim.
Bu maddelerin sınıflandırılması;
1- AFYON; haşhaş kozasının çizilmek suretiyle akan süt beyaz özsuyundan elde edilmektedir. Hava ile temasında ise kıvamı koyulaşır ve kahverengi bir renk alır. Haşhaş; her sene tohumdan yetişen, beyaz, pembe, kırmızı ve mor renkte çiçek açan dallı budaklı bir bitkidir. Olgunlaşan haşhaş bitkisinde, fındık ve küçük portakal büyüklüğünde bir koza oluşur. Bu kozanın kendisi bir uyuşturucu olmayıp, afyon ve türevlerinin elde edildiği bir kaynaktır.
Afyonun türevleri ise; Morfin, Kodein, Eroindir.
MORFİN; Afyonun kimyasal yollardan ayrılmasından elde edilir. Toz veya tablet halinde bulunabilir. Ayrıca morfinin maddesi tıpta geniş bir kullanım alanına sahiptir. Beyaz renkli, kokusuz ve çok acı bir tadı olup, suda erir.
KODEİN; kodeinde haşhaş kozası ve afyonda mevcuttur. Morfinden kimyasal süreçlerle elde edilen kodein tıp alanında kullanılır. Bu madde afyonda 0,5 oranında bulunur.
EROİN; baz morfinin asetik anhidrit maddesiyle çeşitli kimyasal işlem ve süreçlerden geçmesi sonucu edilen bir uyuşturucudur. Beyazdan açık kahverengiye kadar değişik renklerde bulunabilen, kokusuz, acı, kristal, toz bir maddedir. Kapsül ve tablet hali nede getirilebilir. Merkezi sinir sistemi üzerinde yatıştırıcı bir etkiye sahiptir. Eroin kullanıldığında vücudumuz tarafından morfine dönüştürülür.
2- KOKAİN; Güney Amerika kıtasının kuzey ve kuzey batı boyunca uzanan And dağlarındaki ılık iklim koşullarında yetişen ve Erythroxylou Coca olarak adlandırılan bitkinin yapraklarından elde edilen bir alkaloiddir. Bolivya ve Peru’da değişik oranlarda kokain içeren fiziki görünümleri birbirinden farklı iki tür koka yaprağı mevcuttur. Ekildikten 4 yıl sonra bitkinin yaprak hasadı yapılabilir.
Kokainin türevi ; crack dır.
CRACK; kokainin tehlikeli bir türevidir. Kokainin çeşitli kimyasal işlemlerle saflaştırılması neticesinde elde edilir. Beyaz ve krem renginde olup, kokainden daha etkili bir uyuşturucudur.
3- KENEVİR; dünyanın hemen hemen tüm coğrafi yapısı kesimlerinde yetişebilen bir bitkidir. Bitkinin özsuyunda bulunan uyuşturucu aktif maddesi Tetraa Hydru Cauuabiuol’ü, haşhaş bitkisinde olduğu gibi kolayca elde etmek mümkün değildir. Bitkinin çeşitli yollarla işlenmesi sonucunda içindeki özsuyunu muhafaza etmesi sağlanarak kullanımı mümkün olmaktadır. Birde bitkinin gövde ve yaprak bölümlerinde bulunan aktif maddenin değişik oranlarda olması nedeniyle maddenin çeşitleri de artmaktadır.
Kenevirin türevi; esrardır.
ESRAR; kenevir bitkisinin yapraklarının üzerindeki reçinenin çıkarılması ile “REÇİNE ESRAR” kurutularak elekten geçirilmesiyle “TOZ ESRAR” çeşitli şekillerde preslenmesiyle “PRES veya TAKOZ ESRAR” aktif maddenin fazlaca bulunduğu üst yapraklardan elde edilen esrara “GONCA ESRAR” esrarın alkol kloroform, hexane veya petrol eteri ile damıtılmasıyla “LİKİT ESRAR ” ismi verilen esrar çeşitleri elde edilir. Çok eski tarihlerden bu yana yaygın olarak kullanılan bir uyuşturucudur.
4- SENTETİK UYUŞTURUCULAR; doğal uyuşturucuların karşılığı olarak, kimyasal yollarla üretilmiş olan suni uyuşturuculardır. Kullanıldığında insanların sinir sisteminde yapmış oldukları etkilere göre; depresantlar, stimulantlar, halüsinojenler gibi sınıflandırmaya tabi tutulmuşlardır.
DEPRASANTLAR; barbituratlar, trankilizanlar ve sedatifler olarak tasnif edilmektedir.
CAPTOGAN; etkin maddesi fenetyllin olarak üretilen ve satılan captagonun, üretiminin yasaklanması neticesi yasa dışı yollardan gizli laboratuarlarda üretilmeye başlanması ile etkin maddesi ve içerisinde ne olduğu tam olarak bilinmeyen, ancak hapların üzerinde ki captagon logolarından dolayı satışı yapılan, farklı özelliğe sahip haplarda tespit edilmiştir.
EXTACY; ilk olarak Çeçe sineği gibi böcekler soktuğunda insanları uyku halinden kurtarmak için 1912 yılında üretildiği bilinen extacy’nin uyuşturucu olduğu ilk kez 1985 yılında Hollanda da rapor edilmiştir. Merkezi sinir sistemini uyaran amfetamin türevi, halüsinasyonlara da sebep olabilen sentedik uyuşturucu, tablet, kapsül, toz veya sıvı şeklindedir.
METHAMFETAMİN; amfetaminin çok aşırı bağımlılık yapan ve oldukça yüksek zehirleyici özelliği bulunan şeklidir. Etkisi ne kadar kullanıldığına bağlı olarak 2-24 saat arasındadır. Kısaca METH olarak bilindiği gibi, şeffaf kaya gibi görünmesi nedeniyle ICE (buz) olarakda bilinir. Bağımlılık yapar. Kullanıcıları takıntılı şekilde ciltlerini kaşıyarak, hayali böceklerden kurtulmaya çalışırlar.
LSD; renkli tabletler ve emici kâğıt şeklinde, su gibi renksiz sıvı ve ince jelatin kareleri şeklinde satılır. Ağızdan alınmanın yanı sıra, emici, parlak vs kâğıttan, çocukların çok hoşuna gidebilecek renkli çıkartmalardan, puldan vs yalanarak kullanıldığı bilinmektedir.
GHB ( GAMMA HYDROXYBUTYRATE); önceleri vücut çalışması yapanlarda kas büyümesini uyarmak için kullanılırken, son yıllarda eğlence partilerinde suiistimal edilmeye başlanmıştır. Elektrik panellerini temizlemeye yarayan bir kimyevinden sentez edilmiş olup, sıvı ve toz halindedir. Genellikle excaty ile birlikte kullanıldığı bilinmektedir. Kokusu ve tadı yoktur. Bu nedenle, her hangi bir şey içine kolayca karıştırılır.
KETAMİN; Hayvanların ameliyatlarında anestezide kullanılan “Özel K” denen maddedir. Özel K denen bu uyuşturucu, ketaminin ocak üstünde sıvıdan toza dönüştürülmesi ile elde edilmektedir. Çok güçlü halüsinasyona yol açar. Etkisi yarım ile iki saat arasındadır.
PCP (Phencyclidine); beyaz kristal toz şeklinde olup, kanun dışı uyuşturucu dünyasında tabletler, kapsüller ve renkli tozlar şeklinde görülür. PCP kullanan birçok insan bilmeden kullanıyor olabilir. Çünkü PCP katkı maddesi olarak kullanılmaktadır. LSD ve METAMFETAMİNLERE ilave edildiği bilinmektedir. PCP 1959 yılında damar içine yapılan anestezi ilacı olarak geliştirilmiş kuvvetli bir uyutucu olarak veterinerler tarafından kullanılmıştır.
Evet, bu maddelerin küçümsenemeyecek kadar büyük bir kısmının tıpta geniş kullanım alanına sahip olduğunu da görmekteyiz. Sadece sınıflandırmasını yaparak tanıtmaya çalıştığım, belirli dozda alınması durumunda kişinin sinir sistemi üzerinde etki ederek bağımlılık yapan bu maddelerin, kişi ve toplum üzerindeki etkileri, bağımlılığın sonuçları, uyuşturucu ile mücadelenin yolu ve tedavi merkezleri ile ilgili konuları da daha sonra ki yazı dizimde sizlerle paylaşacağım… 23.06.2010
Elveda TANIK
…
Yorumlar
Yorum Gönder